Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Świętej Lipce - perła polskiego baroku malowniczo położona między lasami a jeziorami Pojezierza Mazurskiego.
Według nowożytnych kronik już w średniowieczu czczono w tym miejscu cudowną figurkę Maryi. Sekularyzacja Prus i przyjęcie protestantyzmu w 1525 roku sprawiła, że kapliczkę zburzono. Dopiero Zygmuntowi Wazie udało się wykupić grunt pod budowę w 1618 roku, a do prac nad kościołem przystąpiono pod koniec XVII wieku, ponieważ opiekujący się przedsięwzięciem jezuici gromadzili fundusze. Sama budowa trwała od 1687 do 1725 roku.
Bazylikę otoczono krużgankami z czterema narożnymi kaplicami, a wejście na teren świątyni otwiera piękna kuta Zielona Brama z lat 1731/33. Kościół ma trzy nawy, dwuprzęsłowe prezbiterium, empory pod nawami bocznymi. Fasada, a szczególnie wnętrze jak przystało na epokę baroku jest bogato zdobione. Charakterystyczne są niesamowite iluzjonistyczne polichromie na sklepieniu i nawach bocznych, dzieło Macieja Mayera z lat 1722/27. Powodują one złudzenia optyczne - wydaje się, że ściana jest chropowata i kanciasta, a jest to powierzchnia całkowicie płaska.
Freski w nawach bocznych prezentują legendę o Świętej Lipce i sceny łask doznanych przez wiernych. Spośród malowideł ołtarzowych za najcenniejszy uważany jest obraz Martina Altomontego przedstawiający Matkę Boską Bolesną. Ołtarz główny ma 19 metrów wysokości. Obraz Matki Boskiej Świętolipskiej autorstwa Bartłomieja Pensa pochodzi z 1640 roku, a w 1968 r. został koronowany diademami papieskimi. W I połowie XVIII wieku do obrazu dodana została zdobiąca wizerunek srebrna sukienka i misterne tabernakulum obok rzeźbiarza Samuela Grewa z Królewca.
Przy tym samym filarze od strony nawy głównej wymalowana jest lipa z figurą Madonny, a naprzeciwko znajduje się rzeźbiona ambona. Sama lipa nawiązuje do legendarnego założenia sanktuarium - otóż kiedy w krzyżackich lochach skazaniec wyrzeźbił piękną figurkę Matki Boskiej. Sędziowie uznali, że skoro człowiek ten mógł stworzyć takie dzieło, na pewno nie jest winny i wypuścili go, a figurkę zawiesili na lipie. Kiedy chcieli przenieść ją do kościoła w Kętrzynie, ta wracała ciągle na swoje miejsce, tak, że w końcu zaczęto wokół niej budować sanktuarium.
W skarbcu kościelnym jest też wiele ciekawych przedmiotów nie wystawionych na widok publiczny np. dar od Zygmunta Wazy - Madonna z kości słoniowej, ornat podarowany przez Marysieńkę jako wotum za zwycięstwo w bitwie wiedeńskiej, XV-wieczna rzeźba św. Sebastiana z alabastru.
W 1983 roku kościół został podwyższony rangą na bazylikę mniejszą. Zupełnie niedawno świątynia przeszła ważną wizualną zmianę - podczas renowacji zmieniono kolor z żółtego na różowy.