Gębice – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, powiecie mogileńskim, gminie Mogilno.
Miejscowość położona jest nad rzeką Kwieciszewką, geograficznie na terenie Pojezierza Gnieźnieńskiego dziewięć kilometrów od Mogilna. Jest największą wioską w gminie.
Historia[]
Gębice pierwszy raz wzmiankowane były w roku 1365, natomiast w 1383 roku osadzie przyznano prawa miejskie. Miasto było miastem królewskim, na wyprawę grunwaldzką w 1410 roku zobowiązane było wystawić dziesięciu żołnierzy. Należało do województwa brzeskiego. Zachowały się wzmianki o królewskich przywilejach dotyczących organizacji w Gębicach jarmarków.
Miejscowość w 1811 roku zamieszkana było przez 438 osób. Jej znaczenie wzrosło w 1815 r., kiedy ustanowiono tam pruski urząd graniczny (15 km dalej znajdowała się granica z Rosją). W 1837 roku mieszkańców było już prawie 700, a na początku XX wieku ich liczba przekroczyła 1300. Powstawały rozmaite towarzystwa rolnicze, a w 1916 połączono Gębice z Mogilnem linią kolejową (w 1921 roku przedłużoną do Orchowa, torowisko już nieużywane). Miasto w odrodzonej Polsce weszło w skład powiatu mogileńskiego i przestało się rozwijać przez konkurencję ze strony Mogilna. W 1934 roku Gębicom odebrano prawa miejskie.
Dzisiaj Gębice są największą wioską gminy Mogilno zamieszkałą przez 890 osób.
Architektura[]
O miejskiej przeszłości świadczy przede wszystkim dobrze utrzymany Rynek i sąsiednie uliczki, przy których znajdują się kamienice z końca XIX i początku XX stulecia. W okazałym budynku na narożniku ul. Rólskich i Rynku mieścił się niegdyś hotel "Concordia". Na Rynku znajduje się odsłonięty w 1992 roku pomnik ofiar II wojny światowej.
Głównym zabytkiem miasta jest jednak gotycki kościół św. Mateusza z końca XVI wieku. Świątynia jest trójnawowa, uwagę przyciągają sklepienia i interesujący wystrój. Obok kościoła znajduje się dzwonnica z 1892 roku i kilka starych lip, natomiast naprzeciwko wznosi się plebania wybudowana w 1847 roku.
Przy ulicy Poległych Bohaterów znajduje się parafialny cmentarz, na którym zorganizowano kaplicę-mauzoleum upamiętniającą 47 ofiar powstania wielkopolskiego i frontu wschodniego I wojny światowej, a także 41 osób pomordowanych przez hitlerowców w czasie II wojny światowej.
Dojazd[]
Samochodem[]
Miejscowość oddalona jest 9 km od Mogilna oraz 3,5 km od drogi krajowej nr 15, która łączy Poznań z Toruniem, a mniejszej skali Gniezno z Inowrocławiem. Przez Gębice przechodzi również droga wojewódzka nr 262 ze skrzyżowania z drogą krajową do Orchowa i dalej do miejscowości Szyszłowo k. Słupcy.
Autobusem[]
PKS w Inowrocławiu obsługuje połączenia autobusowe w Gębicach. Największa ilość połączeń wiedzie do Mogilna (ponad dwadzieścia dziennie), ale dojechać można również do Strzelna, Wilczyna czy Orchowa.
W okolicy[]
- Wylatowo (kręgi zbożowe) - 8 km
- Mogilno (klasztor benedyktyński) - 9 km
- Strzelno (zabytki sztuki romańskiej) - 10 km
- Przyjezierze (miejscowość letniskowa) - 11 km
- Trzemeszno (bazylika z XII wieku) - 20 km
Linki zewnętrzne[]
| Gmina MOGILNO | Chabsko • Gębice (kościół św. Mateusza) • Kwieciszewo (kościół św. Marii Magdaleny, kościół ewangelicki) • Mogilno (klasztor pobenedyktyński, kościół farny, cmentarz, park miejski) • Niestronno • Wieniec • Wylatowo (kościół św. Piotra i Pawła) |
|---|---|
| Gmina STRZELNO | Strzelno (kościół Świętej Trójcy i Najświętszej Marii Panny • rotunda św. Prokopa) |
| Gmina DĄBROWA | Dąbrowa |
| Gmina JEZIORA WIELKIE | Przyjezierze |